به گزارش سرویس اقتصادی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ اقتصاد ایران در تیر ماه، در مرز رکود و رونق قرار گرفت؛ براین اسـاس، شاخص اقتصاد ایران در اولین ماه تابسـتان عدد ۶۳.۵ واحد ثبت شد که این عدد حاکی از کاهش ۶۵.۲واحدی نسـبت به ماه گذشـته اسـت. در ماهی که گذشت، مدیران اقتصادی مهم ترین مشکلات مسـائل گمرکی، مشکل تامین سـرمایه در گردش، مسـائل مربوط به تعهد ارزی، تعیین و اخذ مالیات ها با معیارهای غیر کارشناسـی، عدم ارائه تسهیالت از سوی بانک ها، مشکلات ناشی از اداره امور مالیاتی، موانع ایجاد شده از سـوی بانک مرکزی، موانع ایجادشده از سوی وزارت صمت، قطعی بـرق و... عنوان کردند.
در تیرماه شـاخص مدیران خرید برای کل اقتصاد ایران به ۶۳.۵۰ واحد رسیده که نسبت به ماه قبل از آن ۶۵.۲ واحد کاهش نشـان می دهد. همچنین شامخ بخـش صنعـت در این ماه بـا کاهش ۲۱.۵ واحدی به رقم ۰۹.۵۰ رسـیده است که مرز میان رکود و رونق محسوب می شود. بر اساس اطلاعات شـامخ تیرماه، روند کاهشی شامخ اقتصـاد در تیرماه ادامه پیدا کرده و بنگاه های اقتصادی در میزان سفارشات جدید مشتریان، موجودی مـواد اولیه و میـزان فروش کالا و خدمات در مقایسـه با خردادماه ارقام کمتری را ثبت کرده اند. در بخش صنعت نیز شاخص شامخ با کاهش قابل توجه در مقایسه با خرداد، بـه کمترین مقدار ۶ ماهه رسـیده و بنگاه ها ضمن کاهش محسـوس در موجـودی مواد اولیه و میزان فـروش کالا، پایین ترین میزان خوش بینی به بهبود وضعیت تولید در ۱۳ ماه گذشته را ثبت کرده اند.
.jpg)
صادرات کالا و خدمات
شامخ ترکیبی کل اقتصاد ایران بر اسـاس اطلاعـات گردآوری شـده در این گزارش، شـاخص ترکیبی مدیران خرید تعدیل فصلی نشـده برای کل اقتصاد ایران در تیرماه معادل ۶۳.۵۰ بوده که در مقایسه با خـرداد ۶۵.۲ واحد کاهش یافته و به کمترین مقدار ۶ ماهه خـود از بهمن ۱۴۰۱ به غیراز فروردین رسیده است. این رقم در مقایسه با روند ۶ ماهه اخیر، نشـان می دهد که شتاب رشد فعالیت های اقتصادی در ماه تیر کاهش یافتـه اسـت. همچنین، میـزان خوش بینی شرکت ها نسبت به چشم انداز فعالیت ها برای مـاه آینده به کمترین میزان از ابتدای سـال 1402 رسیده است.در این ماه، شاخص میزان سفارشات جدید نیز به کمترین مقدار ۶ ماهه از بهمن ماه به غیراز فروردین رسـیده است. کاهـش تقاضای ناشـی از بی ثباتی نرخ ارز و کمبود نقدینگی ناشـی از تورم باالی ماه های گذشـته، نیز بی تأثیر نبوده و علاوه بر کاهش تقاضا، مشـکلاتی مانند کاهش سـرمایه در گردش برای تأمین لـوازم و مواد اولیه باعث کاهش فعالیت های کسـب وکارها در آستانه مرزی ۵۰ شده است.
در بخش تجارت خارجی نیز صادرات کالا و خدمات به دلیل قوانین و مقررات محدودکننده بانک مرکزی و همچنین مشکلات انتقال ارز با کاهـش روبرو بوده و به کمترین میزان طی ۵ ماه اخیر به غیراز فروردین رسیده است. علاوه بر این مشـکلات مربوط به واردات مواد اولیه و ترخیص کالا از گمـرک و تعرفه های بالا از سـوی گمرک و همچنین عدم تخصیص ارز طی ماه های گذشـته، باعث شده تا موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری شـده به کمترین میـزان پنج ماهـه خـود از بهمـن به غیراز فروردین برسـد.
در همین حال قیمت خرید مواد اولیه یا لوازم موردنیاز نیز در مقایسـه با خردادماه با شـدت بیشـتری افزایش داشته اسـت.با کاهش تقاضای مشـتریان۳۸.۴۶ و کاهش میـزان صـادرات ۱۲.۴۷ ،میزان فروش کالاها یا خدمـات ۷۳.۴۴ در تیرماه نسبت به ماه گذشته به شدت کاهش داشته و به کمترین میزان ۶ ماهه از بهمن ماه رسـیده است.درنهایت، انتظارات فعالیت کسب وکارها برای ماه آینـده در تیرماه برای چهارمین ماه متوالی کاهش داشـته اسـت. بخشی از این کاهش خوش بینی کسـب وکارها، ناشـی از تعطیالت تابسـتانی شرکت هاست که نگرانی فزاینده در رابطه با شرایط قیمتی بازار نیز آن را تشـدید کرده است.بر اساس نظرات فعالان اقتصادی قطعی برق، کمبود شدید نقدینگی و منابع مالی شرکت ها و عدم همکاری بانک ها در ارائه تسـهیلات به منظور تأمین مواد اولیه موردنیاز عوامل دیگری هسـتند که بر تولید و هزینه های شـرکت ها فشـار مضاعف وارد کرده اند.
.jpg)
رکود شـدید تقاضا، کاهش در سطح تولید
بسـیاری از کسـب وکارها به دلیل کاهـش تقاضای مشـتریان، علیرغم افزایش پیوسته هزینه های تولید طی ماه های گذشته قیمت ها را افزایش ندادند، به طوری که شاخص قیمت فروش در تیرماه کندترین رشد را طی15 ماه گذشته از شهریورماه را به ثبت رسانده است.شاخص مدیران خرید در بخش صنعت بـر اسـاس داده های به دسـت آمـده از بنگاه های بخش صنعت، شاخص مدیران خرید صنعت تعدیل فصلی نشده در تیرماه با ثبت عدد ۰۹.۵۰ در آستانه مرز ۰.۵۰ بدون تغییر باقی مانده و کمترین میزان ۶ ماهه اخیر را از دی ماه به غیراز فروردین ماه به ثبت رسـانده اسـت. در این ماه هـر ۵ مؤلفه اصلی به غیراز میزان استخدام و به کارگیری نیروی انسانی و سـرعت انجام و تحویل سفارش، کمتر از ۵۰ گزارش شـده اند. کمتر شـدن شیب افزایش شـاخص صنعت به دلیل کاهش رشد میزان سفارشات اسـت.
بر اساس آخرین نظرسنجی کـه از فعالان اقتصادی بخـش صنعت انجام شده است، شـرکت های تولیدی در پاسخ به رکود شـدید تقاضا، کاهش در سطح تولید در تیرمـاه را گزارش کرده انـد و نرخ انقباض در تولید سریع ترین نرخ در ۶ ماه گذشته به غیراز فروردین ماه بوده است. عالوه بر این، انتظارات نسـبت به چشـم انداز تولید در ماه آینده به پایین ترین سـطح خود از تیرماه سال گذشته به جز اسفندماه رسیده است؛ زیرا شرکت های مورد بررسـی در مورد طیف وسیعی از عوامل از قبیل وضع قوانین کارشناسی نشده، کمبود نقدینگی و مشـکل در تأمین مالی، بی ثباتی نرخ ارز، تردید مشـتری برای خرید و قطعی برق از پیش تعیین نشـده اشـاره می کنند.
قیمت مواد اولیه موردنیاز که چندین ماه پیاپی به شدت افزایش داشت، در تیرماه برای دومین ماه متوالی از شـدت آن کاسته شده و اگرچه رشد هزینه ها همچنان بالاست اما به کمترین مقدار ۹ ماهه از آبان ۱۴۰۱ رسیده است. همچنیـن تولیدکنندگان به دنبال کاهش میزان سفارشات جدید مشـتریان، به منظور تقویت تقاضا و کاهش انتقال فشارهای هزینه ای تغییری در قیمت های خود به مشتریان، تقریبا اعمال نکرده اند. این در حالی است که به دلیل تورم بیش ازاندازه ماه های گذشته، بار هزینه ای بر فعالان اقتصادی، همچنان بسـیار بالاست.
.png)
در همین حال، افزایش آهسـته تر فشارهای قیمتی در ماه تیر وجود داشـت و از شـدت افزایش نـرخ تورم قیمت نهاده و هزینه تولید اندکی کاسته شده است، اما هزینه های تأمین مواد اولیه و تجهیزات به واسـطه نرخ ارز بالا و تغییـر دائمی قوانین یا اجـرای آن به ویژه در حوزه گمـرک، بانک و مالیات، تولیدکنندگان را متضـرر می کند.همچنین عدم تغییر قیمت فروش در مقایسه با ماه قبل، باعث شده است تا نرخ تـورم فروش صنعت به کمترین میزان از آبـان ماه کاهش یابد و شـرکت ها که طی ماه های گذشته افزایش شدیدی را در میانگین به دلیل قیمت هـای خود داشـته اند و عمدتا افزایـش قیمت نهاده های تولید بوده اسـت، در تیرماه به دلیل کاهش سفارشـات و برای تقویت بخش تقاضا، علی رغم هزینه های بالای نهاده های تولید برخی تولیدکنندگان، کالا را به قیمت پایین تر به فروش رسانند.
